نوشته شده توسط: الهه ناز
اصطلاح میوپاتی در پزشکی به معنای بیماری عضله ها می باشد که با توجه به دلایل مختلفی ایجاد می شوند. ممکن است این بیماری ها ارثی باشند یا به دلیل اختلال های هورمونی که بر عملکرد عضلات تاثیر دارند ایجاد شده باشند اما دسته ای از آنها نیز وجود دارد که با عنوان التهاب عضله یا میوزیت شناخته می شوند که علت مشخصی ندارد.
از نظر معنی لغوی، این اصطلاح به معنی التهاب عضله می باشد اما در حقیقت انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد که تفاوت های در علائم، روند درمان و.. دارند یا ممکن است بخش های دیگری مانند پوست، مفاصل، قلب، ریه یا روده ها را نیز درگیر کنند.
یک بیماری التهابی عضلانی است که علائمی مشابه با بیماری پلی میوزیت دارد اما شروع درماتومیوزیت ناگهانی تر و علائمی شدیدتر دارد. این بیماری ممکن است در افراد کم سن و سال یا بالغ ایجاد شود اما معمولا مبتلایان به این نوع از بیماری ها در کودکان 5 الی 15 سال و در افراد بزرگسال 40 الی 60 سال دارند. اگرچه درماتومیوزیت در کودکان تفاوت هایی با افراد بزرگسال دارد.
در این بیماری معمولا آسیب های پوستی و علائم بالینی شامل لکه های بنفش یا قرمز رنگ در پشت پلک یا روی پوست (مخصوصا در بخش هایی که مفاصلی وجود دارد مانند انگشتان دست) می باشد و سایر بافت های پوست مانند اطراف ناخن هم ممکن است دچار مشکل شوند. بیماران ممکن است با افزایش حساسیت نسبت به نور آفتاب نیز مواجه شوند اما درگیری ریه، قلب و مفصل ها به ندرت اتفاق می افتد.
درماتومیوزیت یک بیماری غیر شایع است ولی احتمال بروز آن در تمامی سنین و جنسیت ها وجود دارد؛ روش درمانی قطعی برای این بیماری وجود ندارد و پزشکان ممکن است موفق شوند علائم بیماری را کنترل کنند اما در چنین شرایطی نیز احتمال بازگشت علائم بیماری وجود دارد و به طور کلی درمان تنها می تواند به از بین بردن ضایعات پوستی و بازیابی قدرت قبلی عضلات کمک کند.
همانطور که متوجه شدید بیماری های میوزیت با دلایل نامشخصی ایجاد می شوند اما درماتومیوزیت شباهت زیادی به اختلالات خود ایمنی دارد که در آن سیستم ایمنی به اشتباه بافت های بدن را مورد حمله قرار می دهد.
اولین قسمتی که در این بیماری تحت تاثیر قرار می گیرد رگ های خونی کوچکی است که در بافت ها وجود دارد و روند پیشرفت آن به طوری است که سلول های التهابی با محاصره کردن رگ های خونی باعث از بین رفتن فیبرهای عضلات می شوند.
عواملی که در بروز این بیماری موثرند احتمالا بستگی به ژنتیک و شرایط محیطی مانند قرار گرفتن در برابر اشعه ماورابنفش یا عفونت و... دارند و طبق مطالعات انجام شده نشان می دهد میکروب ها ممکن است به عنوان محرک سیستم ایمنی برای ایجاد پاسخ های غیر طبیعی عمل کنند.
به همین دلیل احتمال بروز این مشکل در افرادی که از سایر بیماری های اتوایمیون رنج می برند بیشتر است.
درماتومیوزیت در افراد بالغ ممکن است با بدخیمی دیده شود که از جمله رایج ترین آنها عبارتند از: سرطان پستان، سرطان ریه، سرطان معده و سرطان دستگاه تولید مثل در بانوان؛ این بیماری ها ممکن است سریع تر یا همزمان با درماتومیوزیت ایجاد شوند اما ریسک ابتلا به بدخیمی با گذشت دوسال از درماتومیوزیت کاهش می یابد.
همانطور که اشاره شد این بیماری علائم مشابهی با پلی میوزیت دارد که عبارتند از:
• ضعف عضلانی
افزایش ضعف عضله ها، خستگی یا التهاب مفصل ها
• ضعف عضلانی در اندام ها
بروز ضعف در دو طرف بدن و عضلات نزدیک به تنه مانند اطراف لگن، شانه ها یا ران و بازوها که معمولا با مشکلاتی در گرفتن یا بلند کردن اشیاء، بالا رفتن از پله ها، لباس پوشیدن یا شانه کردن موها و... همراه است.
• ضعف عضلات حلق
این مشکل می تواند باعث اختلال در غذا خوردن و بلعیدن شده یا صدای بیمار را عوض کند
• مشکلات ریوی
درگیری عضلات تنفسی و ریه، سرفه و تنگی نفس
• مشکلات قلبی
التهاب عضلات دیواره قلب و نارسائی قلب
• لاغری عضله ها یا آتروفی
با گذشت زمان عضلات درگیر با بیماری لاغر و دچار آتروفی می شوند
• درد عضلات
ممکن است برخی بیماران نسبت به لمس حساس شده و با درد شدیدی روبرو شوند
• درد مفاصل
این مورد در بیماری های پلی میوزیت و درماتومیوزیت رایج است اما معمولا مفاصل ورم یا گرمی ندارند
• علائم عمومی
مشکلاتی مانند کاهش وزن، تب، خستگی بیش از حد و...
همچنین علائمی نیز وجود دارد که تنها در بیماری درماتومیوزیت قابل مشاهده می شوند و با پلی میوزیت تفاوت هایی دارد که عبارتند از:
• مشکلات پوستی
معمولا ضایعات پوستی در بیماری درماتومیوزیت یک سال قبل تر از ضعف عضله ها مشاهده می شود اما ممکن است در مواردی ضعف عضله ها و مشکلات پوستی با یکدیگر همراه باشند. مشکلات پوستی در ابتدا پشت شانه ها و گردن، جلوی گردن و بالای قفسه سینه، صورت، پیشانی و... دیده می شود.
• تغییراتی در بستر ناخن
ممکن است مویرگ های بستر ناخن انگشتان با تغییراتی مواجه شوند
• رسوبات کلسیم
این مورد با گذشت چندسال بعد از بیماری اتفاق می افتد و ممکن است کودکان با رسوب کلسیم در مناطقی مانند لگن، ساق پا، ران ها و مشکلات حرکتی روبرو شوند
بیماری های میوزیت شباهت های زیادی به برخی بیماری ها دارند و سیر تدریجی آنها و تشخیص درماتومیوزیت را سخت تر می کند. روماتولوژیست ها و متخصصین اعصاب داخلی از جمله پزشکانی هستند که در این حوزه تجربه و تخصص بیشتری دارند و ممکن است برای تشخیص بیماری از راه های مختلفی استفاده کنند.
اگر پزشک به وجود این بیماری در افراد مشکوک شود ممکن است نیاز به بستری کردن بیمار جهت انجام آزمایش های خاصی را تشخیص دهد مخصوصا اگر فرد قادر به مراقبت از خود نباشد یا مشکل تنفسی داشته باشد
پس از بررسی علائم بالینی، امتحان قدرت عضلات و وجود حساسیت در آنها، بررسی مفاصل برای وجود درد یا ورم و حساسیت به لمس، مشاهده و بررسی پوست و... ممکن است نیاز باشد برخی از آزمایش های زیر را جهت تشخیص صحیح بیماری انجام شوند:
• آزمایش خون
از جمله مهم ترین آزمایش هایی است که پس از آن پزشکان قادرند به بررسی و اندازه گیری آنزیم های ماهیچه ای مانند کراتین کیناز و آلدولاز بپردازند. افزایش این آنزیم ها ممکن است نشانی از آسیب دیدن ماهیچه ها باشد.
این آزمایش به تعیین داروهای مورد نیاز و روش درمانی کمک بسیاری می کند.
• عکس برداری از قفسه سینه
در صورتی که درماتومیوزیت به آسیب های ریوی ختم شده باشد با این روش می توان از آن مطلع شد
• الکترومیوگرافی
برای انجام این آزمایش الکترود سوزنی کوچکی از طریق پوست وارد ماهیچه شده و بررسی های صورت می گیرد که به پزشک امکان بررسی و تشخیص ماهیچه های آسیب دیده را می دهد
• اسکن mri
با استفاده از ام آر آی می توان بخش وسیعی از ماهیچه ها را ارزیابی کرد
• بیوپسی پوست یا ماهیچه
در این روش با نمونه گیری از پوست یا ماهیچه به تایید تشخیص درماتومیوزیت می پردازند. البته ممکن است انجام این آزمایش نشان دهد که مشکل دیگری مانند عفونت وجود دارد
در صورتی که دچار ضعف عضلانی شده اید یا با مشکلات پوستی مواجه شدید بهتر است جهت تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنید.
همانطور که متوجه شدید درمان قطعی ای برای این بیماری وجود ندارد اما ممکن است پزشکان به تجویز برخی داروها بپردازند که عبارتند از:
• کورتیکواستروئیدها
شامل داروهایی مانند پرنیزون هستند که در کنترل علائم تاثیر گذار می باشد اما استفاده طولانی مدت آن با عوارضی همراه است
• داروهای کورتیکواستروئید sparing agents
استفاده از این داروها به همراه کورتیکواستروئیدها باعث کاهش عوارض جانبی و خطرات آن می شود
• ریتوکسیماب
مصرف این دارو هنگامی که روش های معمول تاثیری ندارد توصیه می شود
• داروهای ضد مالاریا
ممکن است پزشکان از داروهایی مانند هیدروکسی کلروکین برای کنترل ضایعات پوستی استفاده کنند
• ضد آفتاب ها
محافظت از پوست در برابر اشعه های موجود در نور خورشید با روش های مختلفی انجام می شود و ممکن است پزشکان برخی کرم های ضد آفتاب را تجویز کنند
- درمان های جایگزین برای درماتومیوزیت
ممکن است این بیماری شدت یابد که در این صورت احتمال استفاده از درمان های جایگزین نیز وجود دارد. این درمان ها شامل مواردی همچون فیزیوتراپی (جهت حفظ و تقویت قدرت یا انعطاف پذیری عضلات)، گفتار درمانی و ارزیابی رژیم غذایی (برای ارائه راه کارهایی جهت تغذیه بهتر و مناسب) هستند.
همچنین ممکن است از عمل جراحی یا دیگر روش ها برای درمان درماتومیوزیت استفاده شود که لازم است در رابطه با آنها مشورت و تحقیق بیشتری انجام دهید.
- درمان های خانگی درماتومیوزیت
در صورتی که با این بیماری مواجه شده باشید بهتر است با استفاده از کرم های ضد آفتاب و پوشیدن لباس های مناسب یا استفاده از وسایلی دیگر (مانند کلاه و...) از برخورد نور خورشید با پوست جلوگیری کنید.
همچنین بهتر است افراد خانواده نیز چالش ها را پذیرفته و با برنامه ریزی و حمایت در این مسیر کنار بیمار قرار بگیرند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته